Cornelis Norbertus GIJSBRECHTS (ca. 1610/30-ca. 1675)
Cornelis Norbertus Gijsbrechts is een Antwerpse schilder die tegen 1610/1630 is geboren. De schilder zou tegen 1675 in Denemarken of in Polen zijn gestorven.
De leerjaren
Niemand weet wie de leermeester van Gijsbrechts is geweest. Misschien heeft zijn vader, die zelf schilder was, hem in zijn beginjaren zijn eerste lessen gegeven. Gysbrechts lijkt in elk geval inspiratie te hebben geput uit de werken van David Bailly, Harmen van Steenwyck en Jan Davidsz de Heem. Van laatstgenoemde heeft hij zeer waarschijnlijk zijn voorliefde voor vanitas-stellevens geërfd.
1 
2
2. C. N. Gijsbrechts, Trompe l’oeil with breakfast piece and goblets, 1672 (Copenhagen, SMK).
De kunstenaar wordt in 1659 kort toegelaten tot het Sint-Lucasgilde van Antwerpen als wijnmeester. Na zijn vertrek uit het gilde gaat hij naar Regensburg en Hamburg alvorens te worden ontboden aan het Hof van de koning van Denemarken. Hij maakt een groot aantal trompe-l’œil voor Frederik III en daarna Christian V. Vervolgens reist hij naar Zweden en uiteindelijk naar Polen.
Vanitas-stillevens en trompe-l’oeil
Gijsbrechts maakt vooral vanitas-stillevens, te weten stillevens met symbolen die het vervliegen van de tijd en de teloorgang van alle dingen uitbeelden. Vaak staan er op de schilderijen bijvoorbeeld schedels of skeletten. Dankzij deze zeer specifieke werken wordt hij een deskundige in de kunst van de trompe-l’œil waarmee wordt beoogd indruk te maken op de toeschouwer. Om dat te bereiken gebruikt Gijsbrechts contrasten tussen schaduw en licht, waarmee hij het reliëf kan benadrukken en kan uitblinken in effecten met perspectieven en verkortingen.
Helaas is Gijsbrechts snel vergeten, hoewel men ook vandaag nog erkent dat hij een groot talent ten toon spreidt in zijn techniek, zijn inzicht in het perspectief en in de wijze waarop hij erin slaagt de verscheidenheid in textuur van de door hem uitgebeelde voorwerpen te vatten.
1 
2
2. C. N. Gijsbrechts, Trompe l’oeil. Letter rack with a barber-surgeon’s instruments, 1668 (Copenhagen, SMK).
Bibliografie
DE LA FUENTE PEDERSEN, E.
- 2005, « Cornelis Gijsbrecht and the perspective Chamber at the Royal Danish Kunstkammer », dans Statens Museum for Kunst : journal 2003-2004 : 84-107.
MARLIER, G.
- Mars 1965, « C.N. Gijsbrechts, l’illusionniste », dans Connaissance des Arts 145 : 96-105.
S.A.
- 1973, « Cornelis Norbertus GIJSBRECHTS », dans LEWIS, F., A dictionary of Dutch and Flemish flower, fruit, and still life painters: 15th to 19th century, Leigh-on-Sea, Lewis.
Deze kunstenaar wordt getoond in het kader van onze tentoonstelling « Een wandeling langs schilderijen van Dürer tot Tiepolo ». Meer informatie hier.
