Auguste RODIN (1840-1917)

Auguste Rodin, « de titaan van de beeldhouwkunst » wordt in 1840 in Parijs geboren. Omringd door zijn twee zussen groeit hij op in een bemiddeld gezin in het 5^e arrondissement van Parijs waar hij tot zijn 14de naar school gaat, met veel moeite, als gevolg van zijn sterke, niet ontdekte bijziendheid.

Hij besteedt zijn tijd liever aan het maken van tekeningen in zijn schriften en dus schrijven zijn ouders hem in 1854 in op de Petite École waar Lecoq de Boisbaudran, een uitzonderlijke leraar,  de voorkeur geeft aan een methode die erin bestaat dat het talent van iedere leerling wordt beschermd door hem aan te moedigen zijn visuele geheugen te gebuiken. Een jaar later openbaart zich zijn roeping wanneer hij de beeldhouwlessen van Antoine-Louis Barye begint te volgen.

Opleiding

In diezelfde periode gaat hij vaak naar het Louvre waar hij kopieën maakt van beelden uit de Oudheid voordat hij ‘s avonds naar de tekenlessen van Hippolyte Lucas gaat in het atelier van de Gobelins; waar hij werkt aan naakten. Hij verslindt ook de werken van de grote schrijvers en bouwt een aanzienlijke literaire bagage op, met een voorkeur voor de romantici.

 In 1857 verlaat hij de Petite Ecole, gewapend met een door zijn leraren erkend talent. Vol vertrouwen probeert hij drie keer het toelatingsexamen beeldhouwen aan de School voor Schone Kunsten te halen. Iedere keer wordt hij afgewezen; zijn stijl wordt gezien als niet in overeenstemming met de in die School geldende neo-klassieke tradities. Hij legt zich erbij neer en moet dus gaan werken voor de kost.  

• 

• 

De beginjaren

Hij is aan de Petite Ecole opgeleid tot ornemanist en krijgt daarmee toegang tot de professionele wereld waarop Hausmann, die bezig is Parijs helemaal te veranderen, zijn stempel drukt. Hij ontwikkelt zich in diverse ateliers van beeldhouwers, waar hij de kennis van het modelleren verfijnt.  

In 1870 gaat Rodin met de Belgische beeldhouwer Antoine-Joseph Van Rasbourg naar Brussel waar hij meewerkt aan de decoratie van de Handelsbeurs. Hij blijft er uiteindelijk 6 jaar en neemt onder meer deel aan de uitvoering van de verfraaiing van het Academiënpaleis in Brussel.

Rodin woont dan samen met Rose Beuret, een naaister, die aanvankelijk zijn model is maar altijd zijn officiële partner en moeder van zijn zoon blijft, ondanks het roerige liefdesleven van de beeldhouwer.  In die tijd voert Rodin zijn plan uit om hetzelfde beeld drie maal in te zenden voor verschillende tentoonstellingen en wel volgens drie verschillende technieken: terracotta, gips en marmer.

Het succes

 En in 1877, na een zeer lange en moeizame periode van anoniem werken en een karig bestaan, werpt zijn durf eindelijk vruchten af.  De  « schandalige» Bronstijd wordt tegelijk in de Artistieke en Literaire Kring in Brussel en in de Salon des artistes français de Paris geëxposeerd, en dat is een  daverend succes dat het begin inluidt van de komende veertigjarige  carrière en ook het begin is van zijn rijkdom.

Zijn plotse bekendheid levert hem zijn eerste prestigieuze opdrachten op zoals  De poort van de hel, de Denker… Twintig jaar lang lang honderden hyperrealistische werken, aanvankelijk beïnvloed door de klassieke erfenis en die vervolgens uitsluitend voldeden aan de eigen regels van de kunstenaar, met wisselende materialen en ondergrond voor de expressie, wat hem erkenning oplevert als de vader van de moderne beeldhouwkunst.

Rodin voert namelijk een grondige verandering door in deze kunst door de expressiviteit van de vormen, gevoelens, de sensualiteit en de zorg die wordt besteed aan het reconstrueren van de emotie. Hij neemt deel aan de uitvinding van een stijl door nieuwe beeldhouwtechnieken te ontwikkelen, zoals assemblage of fragmentatie, een volledige breuk met de academische wereld van toen.

• 

• 

De relatie met Camille Claudel

Hij bevalt en choqueert in gelijke mate, en zijn avontuur met zijn jonge leerlinge Camille Claudel zal de geesten van zijn tijdgenoten nog meer doen ontvlammen.

In 1882 vervangt Rodin Alfred Boucher als leraar van een groep jonge beeldhouwster, onder wie Camille Claudel. Ze schelen 24 jaar maar de leerlinge, die al snel model en tevens minnares van Rodin is geworden, blijkt uiterst begaafd te zijn. Hij ziet in haar een  kunstenares in hart en nieren en vertrouwt haar al gauw samenwerking toe in de totstandbrenging van opdrachten, met name voor de Staat, zoals de beeldengroep De burgers van Calais.

De twee kunstenaars lijken in die periode qua stijl zo sterk op elkaar dat het heel makkelijk wordt het aandeel van Claudel met dat van haar leraar te verwarren in de werken van Rodin waaraan zij meewerkt als assistente.  Camille Claudel gaat wonderwel om met het model, heeft gevoel voor vormen en brengt de kenmerken van het menselijk bestaan over op de materie, zoals Rodin het haar had geleerd.

Hun «  vurige  idylle » en hun samenwerking duren 10 jaar.  Camille is het beu dat ze moet wachten tot Rodin een officiële verbintenis aangaat en maakt het uit. Hun scheiding leidt langzamerhand de artistieke neergang in van Claudel die, om zich los te maken van haar meester, zich onderscheidt en vernieuwt in haar artistieke composities « natuurlijke schetsen » die op de kunstmarkten worden verkocht. Camille wordt in het bijzonder gesteund door, en staat zeer dicht bij de kunstcriticus Léon Gauchez. Ze begint een uitputtingsoorlog tegen Rodin die zij er in het bijzonder van beschuldigt haar van haar talent te hebben beroofd en haar jeugd te hebben bedorven. Zij zakt uiteindelijk weg in waanzin en wordt opgenomen in een gesticht waar zij in 1943 aan haar eind komt.

• 

• 

Erkenning

In 1900 roemt Rodin op eigen kosten al zijn werken door ze tentoon te stellen in een paviljoen op de place de l’Alma ter gelegenheid van de Wereldtentoonstelling van Parijs, en dat levert hem internationale erkenning op. Hij wordt trouwens benoemd tot ridder in de orde van Leopold van België. In 1916 doet hij drie schenkingen aan de Franse Staat ; 7000 beelden, 7500 tekeningen en 8000 foto’s. Hij sterft in 1917 in zijn woning in Meudon nadat hij, in de avondschemering van zijn leven, eindelijk in het huwelijk is getreden met Rose Beuret.

Bibliografie

BULEY-URIBE, C. – DELCLAUX, M.-P. – HERPIN, H. –MARRAUD, H.

• 2002, L’ABCdaire de Rodin, Paris.

LE NORMAND-ROMAIN, A.

• 1997, Rodin, coll. Tout l’art, Monographie, Paris.

SENECHAL, P. – BARBILLON, C. (dir.)

• Mise à jour le 19 décembre 2008, LE NORMAND-ROMAIN, A., Dictionnaire critique des historiens de l’art actifs en France de la Révolution à la Première Guerre mondiale.

Deze kunstenaar wordt getoond in het kader van onze tentoonstelling « Een wandeling langs schilderijen van Dürer tot Tiepolo ». Meer informatie hier.